Cyflwyniad

Yn enedigol o Ynys Môn, deuthum i Brifysgol Bangor yn 2009 i astudio am radd BA mewn Cymraeg ac Astudiaethau Crefyddol. Wedi graddio yn 2012, cwblheais MA mewn Cymraeg ac Ysgrifennu Creadigol, cyn ymgymryd â phrosiect PhD ar y cyd rhwng Ysgol Athroniaeth a Chrefydd ac Ysgol y Gymraeg, Prifysgol Bangor, dan nawdd yr AHRC. Yn dilyn hynny, fe’m penodwyd yn Ddarlithydd Athroniaeth a Chrefydd.

Ymchwil Academaidd

Roedd fy ymchwil doethurol yn archwilio ymatebion crefyddol y Cymry yn yr Unol Daleithiau i fater caethwasiaeth y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Cyhoeddwyd ffrwyth yr ymchwil ar ffurf monograff yn 2022: ‘Mae’r Beibl o’n tu’: ymatebion crefyddol y Cymry yn America i gaethwasiaeth (1838-1868) (Gwasg Prifysgol Cymru).

Fel y dengys testun fy PhD, mae fy niddordebau academaidd yn eang ac yn rhyngddisgyblaethol, ac yn cynnwys: astudiaethau Beiblaidd; derbyniad y Beibl mewn hanes a’i rôl mewn materion cyfoes; crefydd, llenyddiaeth a chymdeithas; hanes caethwasiaeth a moeseg; Iddewiaeth a Christnogaeth, a’u deialog ryng-grefyddol; Siciaeth a Chonffiwsiaeth; Ecoleg a Chrefydd; Athroniaeth Hynafol; Problem Drygioni; Anghydffurfiaeth Gymreig a’r Cymry yn America; diwylliant print y bedwaredd ganrif ar bymtheg; a rôl crefydd yn cynnal hunaniaeth ethnig a chenedlaetholgar mewn cymunedau gwasgaredig.

Rydw i'n parhau i archwilio caethwasiaeth a chrefydd, ac yn ymchwilio i agweddau penodol ar Seioniaeth fodern ar hyn o bryd.

O’r herwydd, mae’r modiwlau rydw i’n eu haddysgu’n amrywiol ac yn cynnwys moeseg, Iddewiaeth a Christnogaeth, a rôl crefydd mewn materion ecolegol cyfoes.

Canolfan Genedlaethol Addysg Grefyddol Cymru

Ym mis Hydref 2022, fe'm penodwyd yn gyd-gyfarwyddwr Canolfan Genedlaethol Addysg Grefyddol Cymru gyda Dr Joshua Andrews. Bwriad y Ganolfan ydi gofalu bod Addysg Grefyddol, Moeseg, Athroniaeth a Gwerthoedd fel meysydd pwnc mewn ysgolion cynradd ac uwchradd yng Nghymru yn cael eu diogelu. Byddem yn cydweithio ag athrawon, grwpiau CYSAG, mudiad RE Hubs UK, a mudiadau ffydd er mwyn datblygu'r addysg sy'n bod a dangos perthnasedd y pwnc eithriadol bwysig ac amserol yma i'n cymdeithas amlgrefyddol, amlddiwylliannol ac amlsyniadaethol.

Gwaith Creadigol

Rydw i hefyd yn ysgrifennu’n greadigol ac ym mis Hydref 2018, cyhoeddais nofel yn darlunio profiadau’r Iddewon yn ystod yr Holocost, Eira Llwyd (Gwasg y Bwthyn). Cafodd Eira Llwyd ei enwi'n Llyfr y Mis ar gyfer mis Tachwedd 2018 gan Gyngor Llyfrau Cymru. Yn 2023, cyhoeddir nofel gennyf, Y Cylch (Gwasg y Bwthyn), sy’n archwilio’r modd y darlunnir gwrachod yn ein cymdeithas heddiw.

Yn Eisteddfod Genedlaethol Sir Conwy 2019, bûm yn hynod ffodus o ennill y Fedal Ddrama am fy nrama Adar Papur, a chynhyrchwyd y ddrama gan Theatr Genedlaethol Cymru yn 2020; ac yn Eisteddfod Genedlaethol AmGen 2021, deuthum yn fuddugol yng nghystadleuaeth y Fedal Ddrama am fy nrama, Cadi Ffan a Jan, a oedd yn archwilio ystrydebau gender yn y Gymru gyfoes. 

Yng ngwanwyn 2022, aeth drama roeddwn wedi’i sgriptio, Ynys Alys (Cwmni'r Frân Wen), ar daith o amgylch Cymru.

Ym mis Gorffennaf 2023, cyhoeddwyd cyfrol a olygais, sef y flodeugerdd o lenyddiaeth LHDTC+ Gymraeg gyntaf sy'n cynnwys gwaith gonest a grymus 42 llenor gwahanol: Curiadau (Barddas).

Swydd:   Darlithydd

Ebost:     g.evans-jones@bangor.ac.uk

Lleoliad: M11a, Prif Adeilad y Celfyddydau

• Y Beibl a chaethwasiaeth.
• Caethwasiaeth a chrefydd.
• Anghydffurfiaeth Gymreig a diwylliant print crefyddol y bedwaredd ganrif ar bymtheg.
• Iddewiaeth a Christnogaeth a’u deialog ryng-grefyddol.
• Seioniaeth, Iddewiaeth, a Christnogaeth.
• Llenyddiaeth a Chrefydd.
• Paganiaeth.

• Moeseg: Agweddau Crefyddol
• Cyflwyniad i Gristnogaeth
• Cyflwyniad i Athroniaeth Hynafol
• Gwrth-Semitiaeth
• Natur a Chrefydd y Gorllewin
• Crefydd, Cenedligrwydd a Rhywioldeb
• Yr Holocost: Ymatebion Crefyddol ac Athronyddol
• Crefydd yng Nghymru: O Baganiaeth i Jediiaeth
• Iddewiaeth yn y Byd Modern
• Problem Drygioni
• Y Gaethfasnach Drawsatlantig
• Athroniaeth Crefydd yn yr 20fed Ganrif
• Myth a Moeseg
• Astudiaeth Annibynnol
• Traethawd Hir

Cyfarwyddo MA/MRes

• Yn cyfarwyddo prosiectau MRes ym meysydd astudiaethau crefyddol ac athroniaeth.

Cyfarwyddo PhD

• Yn cyfarwyddo prosiectau'n cynnwys rhai am Heraclitus, a llenyddiaeth ffantasi.
• Yn fodlon cyfarwyddo prosiectau PhD ym meysydd astudiaethau crefyddol, llenyddiaeth a chrefydd, a chaethwasiaeth, crefydd a chymdeithas.

Dyletswyddau Gweinyddol

• Tiwtor Personol
• Swyddog Materion Cymraeg Athroniaeth, Moeseg a Chrefydd
• Swyddog Cyfathrebu Ysgol Hanes, y Gyfraith a Gwyddorau Cymdeithas
• Swyddog Cenhadaeth Ddinesig Ysgol Hanes, y Gyfraith a Gwyddorau Cymdeithas

Cydnabyddiaethau/Llwyddiannau

• Ennill gwobr Ffeithiol Greadigol Llyfr y Flwyddyn Llenyddiaeth Cymru 2023 am fy nghyfrol Cylchu Cymru.
• Ennill Grant gan Gymdeithas Awduron Prydain i lunio cyfrol o lên feicro (2021).
• Ennill Gwobr Addysg Cyfrwng Cymraeg yng Ngwobrau Dysgu Dan Arweiniad Myfyrwyr 2019.
• Ennill Ysgoloriaeth Awdur Newydd gan Lenyddiaeth Cymru i weithio ar nofel (2017).
• Ennill Ysgoloriaeth Ieithoedd Celtaidd AHRC i gwblhau ymchwil y PhD (2014).
• Ennill Ysgoloriaeth Ymddiriedolaeth James Pantyfedwen (2013).
• Ennill Ysgoloriaeth Mynediad i Radd Meistr (ATM) ar gyfer y cwrs MA (2012).
• Ennill Gwobr Dr John Robert Jones gan Brifysgol Bangor am fod yn un o ‘fyfyrwyr gorau’r flwyddyn’ (2012).
• Ennill Gwobr Syr John Morris-Jones gan Ysgol y Gymraeg, Prifysgol Bangor am ganlyniadau fy arholiadau gradd BA (2012).
• Ennill Gwobr Robert Richards gan Brifysgol Bangor am ansawdd fy nhraethawd hir israddedig am bwnc yn ymwneud â’r Gyfraith, Astudiaethau Crefyddol neu Hanes (2012).
• Ennill Gwobr Thomas L. Jones gan Ysgol y Gymraeg, Prifysgol Bangor am ganlyniadau arholiadau ail flwyddyn fy ngradd (2011).
• Ennill Gwobr R. T. Robinson gan Ysgol Diwinyddiaeth ac Astudiaethau Crefyddol, Prifysgol Bangor, am safon fy ngwaith yn ystod blwyddyn gyntaf fy nghwrs gradd (2010).

Aelodaeth

• Cymrawd Cydymaith Academi Addysg Uwch.
• Aelod o Gyngor Cristnogion ac Iddewon (CCJ).
• Aelod o Senedd Prifysgol Bangor.

Golygyddol

• Cyd-olygydd Ysgrifau Beirniadol gyda Dr Elis Dafydd (Adran y Gymraeg ac Astudiaethau Celtaidd).