TY - JOUR

T1 - Creu model hunaniaeth gofalwyr di-dâl yn seiliedig ar eu hanghenion a’u profiadau byw

AU - Davies, Myfanwy

AU - Lloyd, Rhian

PY - 2025/3/31

Y1 - 2025/3/31

N2 - Mae’r erthygl hon yn archwilio elfennau o hunaniaeth gofalwyr di-dâl er mwyn creu adnodd i adnabod eu hanghenion. Ystyrir canfyddiadau’r ymchwil o ran a yw unigolion yn dewis cael eu hadnabod fel ‘gofalwyr’ ai peidio, rhesymau dros ofalu, y newid yn y berthynas rhwng y claf a’r gofalwr a’r effeithiau ar batrwm bywyd, iechyd a lles y gofalwr. Tynnir yr elfennau ynghyd i greu model sy’n amlygu agweddau amrywiol ar roi gofal. Mae’r model yn cydnabod natur berthynol a deuol (dyadic) gweithgareddau gofal a sut y mae profiadau gofalwyr yn rai hylifol. Cyflwynir teipoleg chwe math gwahanol o ofalwr, sef gofalwr annibynnol, gofalwr achlysurol ‘galw heibio’, gofalwr cyson, gofalwr wedi ei drochi (gofalwr yn rhoi gofal bron 24 awr y dydd trwy’r flwyddyn yn ddi-dor); gofalwr wedi’i ddifreinio a gofalwr colledig cudd. Gwneir argymhellion ar gyfer ymchwil bellach ac ymarfer.

AB - Mae’r erthygl hon yn archwilio elfennau o hunaniaeth gofalwyr di-dâl er mwyn creu adnodd i adnabod eu hanghenion. Ystyrir canfyddiadau’r ymchwil o ran a yw unigolion yn dewis cael eu hadnabod fel ‘gofalwyr’ ai peidio, rhesymau dros ofalu, y newid yn y berthynas rhwng y claf a’r gofalwr a’r effeithiau ar batrwm bywyd, iechyd a lles y gofalwr. Tynnir yr elfennau ynghyd i greu model sy’n amlygu agweddau amrywiol ar roi gofal. Mae’r model yn cydnabod natur berthynol a deuol (dyadic) gweithgareddau gofal a sut y mae profiadau gofalwyr yn rai hylifol. Cyflwynir teipoleg chwe math gwahanol o ofalwr, sef gofalwr annibynnol, gofalwr achlysurol ‘galw heibio’, gofalwr cyson, gofalwr wedi ei drochi (gofalwr yn rhoi gofal bron 24 awr y dydd trwy’r flwyddyn yn ddi-dor); gofalwr wedi’i ddifreinio a gofalwr colledig cudd. Gwneir argymhellion ar gyfer ymchwil bellach ac ymarfer.

KW - Unpaid carers, identity, caring, policy, support, relationship, family, gender, carer

U2 - 10.61257/HEOY7443

DO - 10.61257/HEOY7443

M3 - Erthygl

VL - 39

SP - 51

EP - 73

JO - Gwerddon

JF - Gwerddon

SN - 1741-4261

ER -